KIRCAALI; BULGARISTAN'IN RODOP BOLGESINDE BULUNAN, ISMINI KURULUS ZAMANLARINDA COK SEVILEN BIR KISIDEN ALMIS SIRIN BIR SEHIR. BU SAHSIN ISMI ALI, FAKAT DISARIDA CALISTIGINDAN DOLAYI KENDISINE KIRCI ALI DENMIS. BURASI RODOPLAR'IN MERKEZI, UFAK SIRIN BIR SEHIR. SINIRLARINI BATI TRAKYA (YUNANISTAN), HASKOVO, PLOVDIV VE SMOLYAN BOLGELERI OLUSTURUYOR. BOLGEDE ALADAG, KARA TEPE, BOZDUVEN, DAMBALI, DALCA, USTRA, VARDAR TEPELERI ILE KUCUK ARDA, KOSDERE, SOGUTLU, DEGIRMENDERE, ELBASAN, DELI CAY, AKSU VE YAGISLAR DERELERI BULUNUYOR. ILIN IDARI MERKEZI OLAN KIRCAALI SEHRI, ARDA NEHRININ DE GECTIGI SIRIN BIR VADIDE BULUNUYOR. SEHRIN IKI TARAFINDA KIRCALI VE STUDEN KLADENETS BARAJLARI YER ALIYOR. KIRCAALI ILININ ARAZISI YUKSEK TEPELI VE DAR VADILI DAGLARDAN VE YARI DAGLARDAN OLUSUYOR. DENIZ SEVIYESINDEN ORTALAMA 329 M YUKSEKLIKTE BULUNAN SEHRIN IKLIMI, AKDENIZ'DEN ETKILENDIGI ICIN YUMUSAK VE RUTUBETLIDIR. TARIHTE BURALARA TURK SOYLARINDAN HUNLAR, PECENEKLER VE KUMANLAR GELMIS. FARKLI DEVIRLERIN VE KULTURLERIN IZLERINI KORUMUS OLAN KIRCAALI'DE EN ESKI TARIHI KATMANLAR YENI TAS DEVRINE, DAHA SONRAKILER ISE TUNC VE DEMIR DEVRINE AIT. BU TARIHI KATMANLAR TRAKLAR'IN, YUNANLILAR'IN, ROMA VE BIZANS MEDENIYETLERININ IZLERINI, BIRINCI VE IKINCI BULGAR DEVLETI'NIN, OSMANLI HAKIMIYETININ IZLERINI TASIMAKTADIR. KIRCAALI'YE BAGLI 94 KOY BULUNUYOR, BUNLARIN YUZDE 96'SI TURK KOYLERIDIR. ANCAK GECIT YERI OLMADIGINDAN DOLAYI FAZLA GELISMEMIS. BURADA TARIHI TEKKE, TURBE VE CAMININ OLMASI, MUSLUMAN TURK UNSURUNUN YUZLERCE YIL ONCE VAR OLDUGUNU KANITLIYOR. EN ESKI CAMILERDEN BIRISI ISE 15. YUZYILDA NALBANTLAR'DA KURULAN 'YEDI KIZLAR CAMII'DIR. KIRCAALI CAMII ISE, 1812 YILINDA YAPILMIS. KIRCALI ILE ILGILI ILK YAZILI KAYNAK OSMANLI DONEMINE AIT 1607 TARIHLI SICIL DEFTERIDIR. IKINCI DEFA SEHIR, FRANSIZ ARASTIRMACI AUGUST VINEKEL'IN 1847 YILINDA TUTTUGU NOTLARDA ZIKREDILMEKTE. KIRCAALI, 20. YUZYILIN BASINDA SEHIR OLARAK ILAN EDILIR. 1934 YILINDAN ITIBAREN ILCE, 1949'DAN SONRA ISE SANCAK OLUR. GUNUMUZDE KIRCAALI, YEDI DOGU RODOP BELEDIYESININ KULTUREL, IDARI VE IKTISADI MERKEZIDIR. KIRCAALI ILINDEN BALTIK DENIZI ILE AKDENIZ ARASINDAKI ULASIMI SAGLAYAN 9 NUMARALI AVRUPA ULASIM KORIDORU GECMEKTE. KIRCAALI,MOMCILGRAD,PODKOVA,KSANTI (YUNANISTAN) YOLUNUN INSAATI DA YAKINDA BASLATILIYOR. MAKAZA GUMRUGUNUN ACILMASI IL ICIN SON DERECE ONEM ARZEDIYOR. ULASIM KONUSUNDA 9 NUMARALI KORIDORUN MAKAZA YOLUNDAN GECEREK KIRCAALI ILE KSANTI SEHRI (YUNANISTAN) ARASINDAKI VE ALEKSANDRUPOLIS ILE KUZEY YUNANISTAN'IN DIGER SEHIRLERI ARASINDA ULASIMI SAGLAYARAK, GUNEY BALKANLAR'DA BOLGESEL ONEM TASIMASI BEKLENIYOR. KIRCAALI ILININ ARAZISI 3 MILYON 208 BIN METREKAREDIR. BU RAKAM BULGARISTAN YUZOLCUMUNUN YUZDE 2,89'INI OLUSTURUYOR. 1990 YILINDAN ITIBAREN BASLAYAN KIRCAALI ILINDEKI NUFUS AZALMASI, BUGUN DE DEVAM ETMEKTEDIR. BUNUN EN BUYUK SEBEBI NUFUSUN ARTMAMASI VE ULKE ICI VE ULKE DISINA YASANAN GOCLER. MART 2001 TARIHI ITIBARIYLA KIRCAALI ILININ NUFUSU 173 BIN 200'DUR. BU RAKAM ULKE NUFUSUNUN YUZDE 2,46'SINI OLUSTURMAKTADIR. ILDEKI HALKIN YUZDE 33'U SEHIRLERDE, YUZDE 67'SI ISE KOYLERDE YASIYOR. KIRCAALI ILINDEKI KILOMETREKAREYE DUSEN ORTALAMA NUFUS SIKLILIGI 62,6'DIR. ILIN NUFUSU 7 BELEDIYEYE VE 473 YERLESIM BIRIMINE PAYLASTIRILMISTIR. SOZ KONUSU BELEDIYELER SUNLAR: KIRCAALI, ARDINO, CEBEL, CERNOOCENE, KRUMOVGRAD, KIRKOVO VE MOMCILGRAD. BOLGEDE YER USTU ZENGINLIKLERINDEN BIRI DE TUTUNDUR. TUTUN, BOLGE HALKININ EN ONEMLI GECIM KAYNAGI. KURSUN, GUMUS, CINKO VE BENTONIT ISE YERALTI ZENGINLIKLERINDEN BAZILARIDIR.

(YAZI ERDINC KAHRAMAN'IN KISISEL SAYFASINDAN ALINMISTIR. KENDISINE TESEKKURLERIMI SUNARIM...)